Zaangażowana fundatorka 💰
Panna Janina Ostroróg-Sadowska herbu Lubicz pochodziła z dobrego domu i równie dobrze wyszła za mąż - za hrabiego Władysława Umiastowskiego, zamożnego ziemianina z Wileńszczyzny. Panna miała wówczas dwadzieścia dwa lata, a małżeństwo było raczej udane i zgodne. Spędzili razem ponad 20 lat, aż do śmierci Władysława - Janina odziedziczyła wówczas cały majątek i kontynuowała projekty męża. Dokończyła między innym kościół w Sobotnikach na Białorusi, blisko dzisiejszej granicy z Litwą. Potem rodowy majątek męża, Żemłosław, zgodnie z jego życzeniem przekazała Uniwersytetowi Wileńskiemu w ramach Fundacji Naukowej Imienia Władysława i Janiny Umiastowskich. Co więcej, Uniwersytet otrzymał także 25% dochodów z eksploatacji lasów.
Umiastowska zadbała nie tylko o Uniwersytet - w Kowaliszkach ufundowała dom wypoczynkowy dla artystów, w Klewicy - dla biednych studentów. To dzięki niej również w Rzymie w kościele św. Stanisława znalazła się kopia obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej.
Po wybuchu II wojny światowej Umiastowska (wówczas już markiza) zdecydowała, że bezpieczniej będzie przeczekać zawieruchę w Rzymie. Końca wojny jednak nie doczekała - zmarła w 1941 roku, a jej wielki majątek przeszedł już po wojnie na rzecz Fundacji Rzymskiej im. J. Z. Umiastowskiej, pomagającej polskim artystom przebywającym zagranicą, a potem także naukowcom. Czy wiecie, że Fundacja wciąż aktywnie działa? Jej podstawowym zadaniem obecnie jest dokumentowanie obecności i działalności Polaków we Włoszech w XX wieku!
______
Helena Eydziatowiczowa, obraz przedstawiający Janinę z Ostroróg-Sadowskich Umiastowską, 1902 rok, Wikimedia Commons
