Córka swego ojca 👨👧
Jan Matejko doczekał dorosłego wieku czworga ze swoich dzieci (piąte, córka Regina, zmarła w niemowlęctwie). Dwóch synów przysporzyło ojcu sporo zmartwień, córka Beata była - dla odmiany - pogodna i wesoła, jednak to starsza Helena była ulubionym dzieckiem wielkiego malarza. Być może dlatego, że oprócz pogodnego usposobienia (a nad rodziną Matejków było sporo ciężkich chmur), przejawiała także talent malarski i rzeźbiarski, co było dodatkową relacją między córką a ojcem. Często można było spotkać Helę w pracowni mistrza, kiedy podpatrywała go przy pracy i sama rysowała w swoim szkicowniku, a jej rysunki potem poprawiał malarz.
Helena wyszła za mąż za ucznia Jana, Józefa Unierzyskiego, również malarza. Zabezpieczenie przyszłości dzieci było dla Matejki szczególnie istotne, więc kiedy Helena związała się z Józefem, Jan postanowił podarować im w prezencie pałac w Boleniu.
Matejko zmarł dwa lata po jej ślubie, nie wiedział już zatem, że Unierzyńscy nie doczekali się własnego potomstwa, jednak adoptowali kilkoro chłopskich dzieci. W czasie I wojny światowej Helena odpowiedziała na wezwanie czasów - angażowała się w pomoc ofiarom, udzielała też pomocy pułkowi ułanów, który stacjonował w Boleniu. W uznaniu jej zasług została w 1930 roku odznaczona przez Ignacego Mościckiego Krzyżem Niepodległości, co zapewne niezwykle spodobałoby się Janowi Matejce.
_______
fotografia: Helena z Matejków Unierzyska w ciemnym stroju - popiersie, między 1900 a 1940, Muzeum Narodowe w Krakowie