SOCIAL MEDIA

Rekordzistka z Małego Morza ‍🌊 Jeszcze w sierpniu 1927 roku sportowy dwutygodnik “Stadjon” pisał o nieudanych próbach przepłynięcia odcinka Małego Morza z Gdyni do Helu. Wówczas żadnemu pływakowi nie udało się pokonać nawet połowy tej trasy. Wyczyn ten udał się po raz pierwszy 15 lipca 1928 roku, a poszczycić się nim mogła… torunianka Gertruda Skowrońska! Pływaczka, intensywne treningi umożliwiające podjęcie tego wyzwania, rozpoczęła zaledwie 6 maja. Mimo że od początku zniechęcano ją do podjęcia tego wyczynu, Skowrońska dwa miesiące później wystartowała z przystani Żeglugi Polskiej w Gdyni o godzinie 7.30, a do celu dotarła nieco ponad 12 godzin później! Co spotkało ją po drodze? Jak opisywała później sportsmenka, pierwsze kilkanaście kilometrów płynęło się jej całkiem spokojnie. Dopiero później opór zaczęły stawiać przeciwny prąd, silny wiatr i mocne fale bijące prosto w twarz “tak iż trzeba było dość dużo wody łykać”. Przez blisko dwie godziny pływaczka walczyła z trudnymi warunkami, które sprawiły, że planowana trasa zakładająca 22 kilometrów znacząco się wydłużyła. Silny prąd, który znosił ją w kierunku pełnego morza sprawił, że pokonała w sumie trasę o długości 28 kilometrów! Jak udało się jej bezpiecznie dotrzeć do celu? Podczas całej trasy towarzyszyły jej dwie łodzie, na których płynęli lekarz Maksymilian Michałł, Władysław Haduch z kapitanatu portu w Gdyni, prezes miejscowego Towarzystwa Powstańców i Wojaków F. Roppel, trzech przedstawicieli rodziny Lost oraz rodzice zawodniczki Ruta i Karol Skowrońscy. Jednak w trakcie bicia rekordu nawet na chwilę nie dotknęła żadnej łodzi, mimo że regulamin pozwalał na to w trakcie spożywania posiłku. Dzięki zapiskom z protokołu zawodów wiemy, że „posilała się kilkakrotnie podawanymi jej pokarmami: bułką obłożoną czekoladą gorzką, rosołem, kawą, herbatą i wodą sodową”. O jej sukcesie rozpisywała się cała krajowa prasa! --- Na zdjęciu Gertruda Skowrońska - pływaczka Toruńskiego Klubu Sportowego Toruń, która jako pierwsza pokonała wpław trasę Gdynia - Hel - fotografia sytuacyjna na przystani. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Niepodległa Poddębskiego 🎞 Na jego zdjęciach zobaczyć można niemal całą odrodzoną Polskę. Henryk Poddębski zwiedził wszystkie województwa Rzeczypospolitej, a także Wolnego Miasta Gdańska, fotografując architekturę, krajobrazy i życie codzienne Polaków. Tworzył fotoreportaże na zlecenie urzędów państwowych, organizacji społecznych i wielkich firm przemysłowych. Jego zdjęcia publikowane były w albumach, książkach naukowych, przewodnikach turystycznych, szkolnych podręcznikach, ale także na pocztówkach czy plakatach, a ilustracje jego autorstwa odnaleźć można było na budynkach urzędów, wagonach kolejowych czy tramwajach. Fotograf był jednak nie tylko doskonałym rzemieślnikiem, ale także artystą nagradzanym za niezwykłe kadry na krajowych i międzynarodowych wystawach. Henryk Poddębski urodził się w 1890 roku, a przygodę z fotografią zaczął mając 22 lata, gdy dołączył do grona członków Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Swoje pierwsze zdjęcia wykonywał podczas ekspedycji fotograficznych PTK. Nie bez znaczenia była jego znajomość z Mieczysławem Orłowiczem, który organizował wyprawy fotograficzne jako urzędnik państwowy. Współpraca dwóch pasjonatów turystyki i fotografii trwała do wybuchu II wojny światowej. - Dziękując za dotychczasowe darzenie mnie zaufaniem proszę niniejszym o zainteresowanie się moimi zbiorami, które zawierają przeszło 20 tysięcy zdjęć i są niewątpliwie jakoby Muzeum naszej pięknej Ojczyzny - pisał Henryk Poddębski w okolicznościowym druku przygotowanym przez fotografa z okazji 25-lecia swojej pracy twórczej w 1937 roku. Zdjęcia Henryka Poddębskiego podziwiać można w zbiorach Narodowe Archiwum Cyfrowe. W 133. rocznicę urodzin Poddębskiego Niepodległa wspomina tego wyjątkowego fotografa! --- Na zdjęciu Henryk Poddębski z aparatami Leica w czasie wyprawy fotograficznej w Łowiczu, 1939 r. Zdjęcie pochodzi z albumu fotograficznego "Niepodległa Poddębskiego" Narodowego Archiwum Cyfrowego, Archiwum rodziny Henryka Poddębskiego. Album z fotografiami dostępny jest w wersji cyfrowej: bit.ly/2FgoONI

Świat według Matejki 🖌 Obrazy Jana Matejki ukształtowały wizję historycznych postaci i wydarzeń w wyobraźni całych pokoleń Polaków. Jego ojciec był czeskim katolikiem, matka - polsko-niemiecką protestantką. Przyszły malarz przyszedł na świat w czerwcu 1838 roku w Krakowskie, tam też spędził niemal całe życie. Nie miał też lekko - jego wychowanie dalekie było od bezstresowego, tak samo szkoły nie obchodziły się z nim zbyt delikatnie. W czasie powstania styczniowego Jan nie brał udziału w walkach - pędzlem władał po mistrzowsku, w przeciwieństwie do broni. Woził jednak broń i wspierał powstanie materialnie, a potem doświadczenie upadku idei powstania znalazło odbicie w jego płótnach, przedstawiających wielkie sceny z historii Polski, ku pokrzepieniu serc, przypominające o dążeniu do niepodległości. Matejkę doceniano na arenie międzynarodowej już za życia, w przeciwieństwie do wielu artystów. Sukces finansowy pozwolił mu na spokojne założenie rodziny z ukochaną Teodorą Giebułtowską (której Jan sam zaprojektował suknię!). Matejko mógł wykupić rodzinną kamienicę przy Floriańskiej czy dworek w Krzesławicach, który stał się letnią siedzibą. Później jednak i talentu nie starczało, aby pokryć wszystkie wydatki - Matejko ewidentnie był lepszym malarzem niż ekonomistą, a kwestię pieniędzy, zwłaszcza w późniejszym okresie swego życia, traktował dość... lekko. Mistrzowi wielce leżała na sercu historia, czego wyraz można odnaleźć nie tylko w jego malarstwie, ale także w jego pracach na rzecz konserwacji krakowskich zabytków i w działalności edukacyjnej. Nie oznacza to jednak, że nie tolerował nowości w świecie sztuki - we wspomnieniach Tetmajera miał powiedzieć: "Ja widzę też i słońce i kontrasty cienia odbijającego niebo, tylko że tego nie potrafię zrobić... [...] pozostanę ze swoimi królami..." ________ Jan Matejko, "Autoportret", 1892, płótno, olej, zbiory Muzeum Narodowe w Warszawie