"Gorset i dynamit " wystawa o kobietach II RP

„Dynamit znakomicie nadawał się do gorsetu.
Na szczęście na modę ówczesną nie mogłyśmy narzekać.
Panie nosiły obszerne płaszcze, peleryny, spódnice i suknie,
staniki i staniczki, ułatwiające ukrycie wielu rzeczy.
Z czasem doszłyśmy do takiej wprawy, że mając
na sobie do czterdziestu funtów amunicji czy bibuły,
podróżowałyśmy swobodnie nie budząc podejrzeń”.

Aleksandra Piłsudska, Wspomnienia,
oprac. A. Adamczyk, Warszawa 2004

„Gorset i dynamit” to najnowsza wystawa Biura „Niepodległa”, która wpisuje się w  ustanowiony przez Sejm RP - 2023 rok Aleksandry Piłsudskiej, urodzonej 12 grudnia 1882 r. Wernisaż wystawy odbędzie się w czwartek 14 grudnia 2023 r. o g. 13.00 w galerii „Okno na Kulturę” przy Krakowskim Przedmieściu 17 w Warszawie. Wystawę zainauguruje Wojciech Kalwat, dyrektor Biura „Niepodległa".

Historia II Rzeczypospolitej to historia ludzi, którzy za swoją powinność uważali budowę silnego państwa, ramię w ramię walczyli o jego wolność, a następnie świadomie pracowali na różnych polach, wykazując się odpowiedzialnością i troską o swój kraj. Realne zmiany stały się świadectwem ich skuteczności.  W proces odbudowy włączyły się Polki. Dzięki determinacji, uporowi, często wbrew opinii społecznej czy zdaniu bliskich realizowały swoje postulaty i cele, uniwersalne i ponadczasowe, wypracowane na skutek uważnej obserwacji otoczenia i zjawisk w nim zachodzących. Aleksandra Piłsudska, Maria Bartel, Elżbieta Korfanty, Cezaria Jędrzejewicz, Helena Paderewska, Zofia Moraczewska, Michalina Mościcka, to żony mężów stanu, prezydentów i premierów II RP, które poświęcały się nie tylko realizowaniu potrzeb osobistych, ale jako równorzędne zadanie traktowały dbanie o swoją, tak ogromnym kosztem wywalczoną, wolną i niepodległą Ojczyznę.

Koncepcja wystawy odwołuje się do faktu konieczności ujednolicenia i zrekonstruowania niemal każdej dziedziny życia, w obszarze nowych granic II RP, dotychczas zarządzanym przez trzech zaborców. Był to proces szczególnie trudny ze względu na zniszczenia i niepokoje społeczne, a wręcz toczącą się nadal na części ziem wojnę.

W ramach wystawy Biuro „Niepodległa” prezentuje siedem kwestii, postulatów, które wydają się kluczowe dla budowania silnego państwa: wolność, niepodległość, tożsamość, edukację, zaangażowanie polityczne, współodpowiedzialność społeczną, prawa kobiet. Obok przedstawionych problemów prezentujemy sylwetki kobiet, żon mężów stanu, które w procesy naprawcze we wskazanych dziedzinach żywo się angażowały. Wystawa pokazuje nie tylko trud jaki włożyły Polki w budowę państwa Polskiego, ale też odwagę, siłę i determinację, której wymagała ich działalność podkreśla Wojciech Kalwat, dyrektor Biura „Niepodległa”.

Wystawa składa się z siedmiu rozdziałów, każdy z nich przedstawia wybrany problem kontekstowy, sylwetkę jednej z Dam Niepodległości oraz krótki biogram Ojców Niepodległej, w zakresie pełnionych przez nich funkcji. Treść główna wystawy umieszczona jest na masywnym ekspozytorze, w ciemnym stalowym kolorze z ostrymi krawędziami. Ciężka forma ekspozytora przytrzymywana jest przez cztery niewielkie nóżki na wysokości kilkudziesięciu centymetrów nad ziemią. Mocny, dynamiczny kształt, sprawiający wrażenie delikatnie unoszącego się, symbolizuje siłę Polek, ich energię i niebywały wysiłek, który włożyły w urzeczywistnienie swoich celów. Nad konstrukcją niczym korona jest zamocowana listwa z taśmą ledową. Oddaje ona kształt ekspozytora. Uzupełnieniem są zielone pulpity przedstawiające Józefa Piłsudskiego, Kazimierza Bartla, Wojciecha Korfantego, Janusza Jędrzejewicza, Ignacego Paderewskiego, Jędrzeja Moraczewskiego i Ignacego Mościckiego. Umieszczenie ich na osobnych elementach podkreśla wzajemną niezależność, ale i nierozłączność prezentowanych postaci. Pulpity dodają wartość informacyjną dla odwiedzających wystawę osób z zagranicy.

„Polskie kobiety niejeden raz w historii naszego kraju dały popis niezwykłej odwagi, nie ustępując  męstwem i determinacją mężczyznom, a nawet niejednokrotnie ich przewyższając” – czytamy w książce „Waleczne kobiety roku 1920” Iwony Kienzler.

Wystawa przygotowana jest w języku polskim i angielskim, otwarta do lutego 2024 r.