Ruszamy w trasę wakacyjną z ISKRAMI NIEPODLEGŁEJ

Nowoczesny i multimedialny projekt Biura „Niepodległa” pn. ISKRY NIEPODLEGŁEJ zagości w wielu miastach i miejscowościach podczas wakacji. Trasę wakacyjną inaugurujemy 6 lipca br. w Polańczyku, gdzie dla mieszkańców  i turystów przygotowaliśmy również Wirtualny Teatr Historii „Niepodległa”. Z Podkarpacia - gdzie rozpoczniemy naszą podróż edukacyjną -  pochodzą znani Polacy, których historię przybliżą nam ISKRY NIEPODLEGŁEJ – Ignacy Łukasiewicz, Zdzisław Beksiński, Tomasz Stańko.

ISKRY NIEPODLEGŁEJ to mobilne widowisko edukacyjne Biura „Niepodległa” popularyzujące sylwetki ojców niepodległości, sportowców, podróżników, ludzi kultury, naukowców czy społeczników. To część historii, bez której trudno wyobrazić sobie dzisiejszą Polskę, to opowieść o potencjale  naszej wspólnoty. Odwiedzając wystawę, można poznać historię m.in. Ludwika Hirszfelda, który wprowadził oznaczenia grup krwi: 0, A, B i AB i odkrył przyczyny konfliktu serologicznego,  Jana Czochralskiego, którego prace nad wynalezieniem metody otrzymywania monokryształów krzemu umożliwiają produkcję układów scalonych, Wandy Rutkiewicz, która jako jedna z najwybitniejszych na świecie himalaistek, stanęła jako pierwsza kobieta na szczycie K2,  Ireny Sendlerowej, która uratowała 2,5 tysiąca żydowskich dzieci podczas II wojny światowej, współpracującego z NASA Mieczysława Bekkera - podkreśla Wojciech Kirejczyk, dyrektor Biura „Niepodległa”.

Nowatorskie podejście do prezentacji polskiej historii mieści się w nowoczesnej naczepie, która przemierza kraj, odwiedzając kilkadziesiąt większych i mniejszych miast i miejscowości. Mobilny spektakl  to przykład wykorzystania nowoczesnych technologii w obszarze pamięci, dzięki czemu historia Polski i wartości dla Polaków najistotniejsze mogą być prezentowane w sposób interesujący i atrakcyjny dla różnych grup odbiorców, także tych najmłodszych, zachęcając ich do pogłębiania wiedzy w tym zakresie. Przedsięwzięcie łączy najlepsze doświadczenie i wiedzę „Niepodległej” i każdy niezależnie od wieku, zainteresowań czy miejsca zamieszkania może stać się iskrą niepodległej i tworzyć nową historię naszego kraju – dodaje Wojciech Kirejczyk

Projekt ISKRY NIEPODLEGŁEJ powstał dzięki współpracy Biura „Niepodległa” i polskich producentów z różnych branż. Podczas wypracowywania formuły mobilnego spektaklu zaprojektowano nowoczesne narzędzia (m.in. mobilny ekran transparentny), które łączą funkcjonalność z atrakcyjnym designem przestrzeni. Narratorem prowadzącym odbiorców przez opowieść o polskich dokonaniach jest cyfrowy byt, a część grafik zostało stworzonych z pomocą sztucznej inteligencji. Widowisku multimedialnemu towarzyszy wybór kilku cennych eksponatów materialnych, pozyskanych dzięki uprzejmości Kancelarii Prezydenta RP, Polskiego Komitetu Olimpijskiego, Polskiego Związku Narciarskiego, PIAP Space sp. z o.o., Sieci Badawczej Łukasiewicz - Łódzkiego Instytutu Technologicznego i Muzeum Rzemiosła w Krośnie. Z bliska zobaczyć  można najważniejsze polskie odznaczenia wojskowe i cywilne, czyli order Orła Białego i order wojenny Virtuti Militari, a także kamizelkę kuloodporną zaprojektowaną przez J. Szczepanika. Zainteresowani osiągnięciami sportowymi z chęcią obejrzą Puchar Narodów zdobyty przez polskich skoczków narciarskich w sezonie 2016/17. Docelowo w 2023 r. multimedialne widowisko zobaczą mieszkańcy około 100 miejscowości we wszystkich województwach. Dokładną trasę można śledzić na stronie projektu www.iskryniepodleglej.pl oraz w kanałach social media Biura „Niepodległa”.

ISKRY NIEPODLEGŁEJ od lipca do końca sierpnia odwiedzą ponad 30 miejscowości w różnych częściach Polski: Augustów, Chodzież, Czerwińsk nad Wisłą, Gdańsk, Grodzisk Mazowiecki,  Kętrzyn, Kolbuszowa, Konin, Kraków, Libiąż, Lidzbark Warmiński, Lubaczów, Lublin, Malbork, Nałęczów, Niepołomice, Paradyż, Polańczyk, Pelplin, Poznań, Przeworsk, Puck, Rzeszów, Sanok,  Szczecin, Tomaszów Lubelski, Ustrzyki Dolne, Węgrów, Wołomin.

Zapraszamy – wstęp wolny!

***

Wynalazca, Artysta i Muzyk – wybitne postaci z Podkarpacia

Ignacy Łukasiewicz był twórcą przemysłu naftowego. Polski badacz znany jest jednak najbardziej jako twórca lampy naftowej.  Jako pierwszy wydestylował z ropy naftowej - naftę i zastosował ją do oświetlenia.

Czternastoletni Ignacy Łukasiewicz podjął praktyki aptekarskie w Łańcucie. W 1848 roku zatrudnił się w renomowanej lwowskiej aptece Piotra Mikolascha. Pracodawca wysłał go wkrótce na studia farmaceutyczne do Krakowa i Wiednia. Po powrocie Łukasiewicz razem z Janem Zehem, pracownikiem tej samej placówki, zaczął badać skład ropy naftowej.

Ignacy Łukasiewicz skonstruował pierwszą lampę naftową w pierwszej połowie 1853 roku.  Następnie zaczął zakładać kopalnie ropy, które nieustannie ulepszał, efektem czego były nagrody za eksponowane produkty naftowe na wystawach w Jaśle, Lwowie i Wiedniu. Pierwszą była kopalnia w Bóbrce koło Krosna (dziś Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza). Zapoczątkowane przez niego poszukiwania ropy na Podkarpaciu wywołały prawdziwą „gorączkę ropy” Miejsce to nazywano nawet „polską Kalifornią”.

Dzięki swojemu odkryciu i świetnie prosperującym kopalniom wzbogacił się.  Był przy tym dobrym pracodawcą, społecznikiem i patriotą. Po wybuchu powstania styczniowego wspierał powstańców finansowo, a później pomagał im się ukrywać.

Ignacy Łukasiewicz to tylko odkrywca lampy naftowej, ale także wizjoner i wybitny działacz społeczny  i niepodległościowy, filantrop, twórca opieki socjalnej w przemyśle naftowym.

Za działalność charytatywną papież Pius IX w 1873 roku nadał mu tytuł Szambelana Papieskiego i odznaczył Orderem Św. Grzegorza.

Zdzisław Beksiński był genialnym artystą, którego pełna wątków fantastycznych twórczość przekraczała granice między malarstwem, grafiką, fotografią i rysunkiem. Jako jeden z pierwszych polskich twórców wprowadził do swojego warsztatu metody grafiki komputerowej.

Zdzisław Beksiński na początku swojej kariery artystycznej, sztuką mógł zajmować się tylko po godzinach. Na co dzień pracował w sanockiej fabryce samochodów ciężarowych jako projektant. Przygotowywane przez niego projekty nadwozi autobusów wyróżniały się nowoczesnymi rozwiązaniami - były ergonomiczne i uwzględniały potrzeby pasażerów, między innymi przez wprowadzenie większego niż wcześniej przeszklenia.

Pierwszą techniką, w której tworzył, była fotografia. Czarno-białe zdjęcia, które tworzył wpisywały się w charakterystyczny styl artysty: niepokój, nieszablonowe kadrowanie, deformacje, nietypowa erotyka. W kolejnych latach rysował i rzeźbił, jednak największe sukcesy zaczął odnosić od około 1964 roku jako malarz. W tym czasie porzucił pracę w Sanoku i przeprowadził się do Warszawy. Jego twórczość nawiązywała do wątków fantastycznych, stosowała wiele symboli i posiadała niepowtarzalną atmosferę. Swoim dziełom nie nadawał tytułów, uważając, że to odbiorcy powinni je interpretować.

W kolejnych latach Beksiński kontynuował eksperymenty z formą i metodami tworzenia. Wykorzystywał na przykład fotokopiarkę, by tworzyć cykle podobnych dzieł czy powielać pewne motywy. Jako jeden z pierwszych twórców w Polsce zaczął też wykorzystywać komputerowe programy graficzne, sztukę tworzoną elektronicznie stawiając na równi z tą, która powstawała w wyniku użycia tradycyjnych metod.

Już za życia jego styl spotkał się z wielkim uznaniem i popularnością na całym świecie.

Tomasz Stańko trębacz jazzowy i kompozytor, był jednym z najbardziej znanych polskich muzyków współczesnych. Występował z największymi muzykami swoich czasów. Uważany jest za jednego z najważniejszych twórców jazzowych Europy.

Tomasz Stańko swoja karierę muzyczną rozpoczął w 1962 roku. Jego pierwszy zespół, Jazz Darings, wygrał Konkurs Amatorskich Zespołów Jazzowych Polski Południowej, a on sam został wybrany najlepszym instrumentalistą.

Tomasz Stańko szybko zasłynął jako trębacz i kompozytor. Grał z największymi jazzowymi muzykami w ramach wielu projektów muzycznych. Jego niepowtarzalny styl określano jako mroczny i intensywny. Założony przez niego w 1968 roku kwintet (Tomasz Stańko Quintet) do dziś uchodzi za jeden z najważniejszych zespołów w historii rozwoju jazzu w Europie. Nie przestawał rozwijać się jako muzyk. W 1985 założył zespół Freelectronic, który eksperymentował z nowymi technologiami i rozwiązaniami elektroakustycznymi.

XXI wiek to okres drugiej młodości Tomasza Stańki. Przeprowadzka do Nowego Jorku dała mu okazję do bliskiego zapoznania się z dorobkiem amerykańskiej sceny jazzowej. Uczestniczył też w wielu projektach, nie tylko muzycznych, na przykład nagrywając utwory inspirowane poezją Wisławy Szymborskiej.

Ostatnie lata życia artysty to kolejne nagrody i wyróżnienia, w tym Nagroda Europejskiego Muzyka Roku 2014 od paryskiej Akademii Jazzu, przyznana za bieżącą działalność i całokształt osiągnięć. Tomasz Stańko zmarł w 2018 roku na raka płuc.

***

Aplikacja ISKRY NIEPODLEGŁEJ z rozszerzoną rzeczywistością

Doświadczenie wizyty w naczepie ekspozycyjnej wspiera aplikacja z rozszerzoną rzeczywistością. W Aplikacji ISKRY NIEPODLEGŁEJ można znaleźć ponad 100 biogramów wybitnych Polek i Polaków, którzy zmieniali świat – od ojców niepodległości po współczesnych sportowców i odkrywców. Jednak najwięcej frajdy, zarówno młodszym jak i starszym, sprawić mogą efekty AR. Poprzez zaanimowane atrybuty bohaterów (np. biegające dinozaury, lecący myśliwiec, igloo) zapraszają do poznawania 10 wyjątkowych postaci. Aplikację można pobrać ze sklepów Google Play oraz AppStore.

Aby skorzystać z efektu Augmented Reality trzeba znajdować się przy naczepie ISKRY NIEPODLEGŁEJ lub posiadać specjalnie przygotowany bilet. Osoby czekające na wejście do naczep, po ściągnięciu aplikacji na telefon i jej odpaleniu powinny nakierować aparat na boczną ścianę okleiny i poczekaj aż uruchomią się efekty AR. W warunkach domowych, zamiast na naczepę, aparat należy skierować wygenerowany bilet dostępny pod linkiem: https://niepodlegla.gov.pl/bilet-iskry-niepodleglej/.

***

Winda, Audiodeskrypcja i tłumaczenie na Polski Język Migowy

ISKRY NIEPODLEGŁEJ posiadają udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami. Nad zwiedzającymi w trakcie pokazów zawsze czuwają animatorzy, którzy służą także niezbędną pomocą. Na potrzeby osób mających problemy z poruszaniem się dostępna jest winda, która łączy poziom chodnika z wnętrzem naczepy.

Dla osób z niepełnosprawnością wzroku przygotowaliśmy Audiowstęp. Kilkuminutowe nagranie do odsłuchania przed spektaklem na kanale YT Niepodległa zawiera informacje na temat warstwy wizualnej zaprezentowanych treści. Z kolei dla osób z niepełnosprawnością słuchu dostępne jest tłumaczenie na Polski Język Migowy. W trakcie spektaklu w naczepie należy włączyć film z tłumaczem (kanał YT Niepodległa) na swoim smartfonie, by móc jednocześnie podążać za prezentowanymi obrazami i wypowiadanymi przez lektora kwestiami. Audiowstęp i tłumaczenie na PJM powstały dzięki współpracy Biura „Niepodległa” z Fundacją Kultury Bez Barier.

***

Wirtualny Teatr Historii „Niepodległa” to stworzona przez Biuro „Niepodległa i Fundację Koncept Kultura przestrzeń, w której popularyzujemy historię Polski za pomocą technologii Virtual Reality. Każdy gość otrzymuje gogle VR i słuchawki, dzięki czemu przenosi się do wirtualnego świata. Wydarzenia sprzed lat rozgrywają się dosłownie wokół niego – obraz projektowany jest dookoła widza (360 stopni), a obrotowe fotele umożliwiają swobodne obserwowanie akcji. Nowoczesna technologia sprawia, że goście Wirtualnego Teatru Historii „Niepodległa” mają wrażenie jakby sami uczestniczyli w przygodach bohaterów.

***

Projekt ISKRY NIEPODLEGŁEJ sfinansowano z budżetu państwa w ramach środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Mecenasem projektu jest PKN ORLEN. Trasę wsparła Fundacja ORLEN.